Hình thức tiêm chủng bắt buộc
Thông tin về dự thảo Luật Phòng bệnh đang được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) Phạm Đức Mạnh cho biết, trong bối cảnh đất nước vẫn đang đối mặt với gánh nặng kép từ cả bệnh truyền nhiễm và sự gia tăng đáng báo động của các bệnh không lây nhiễm (bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản...) và rối loạn sức khỏe tâm thần; cũng như dinh dưỡng không hợp lý dẫn đến hạn chế phát triển thể lực, tầm vóc người Việt…
Do đó, việc xây dựng, ban hành Luật Phòng bệnh với phạm vi điều chỉnh bao quát toàn diện về phòng bệnh là hết sức cần thiết.
Ông Mạnh cũng cho biết, ngành y tế đang chuyển mạnh từ tư duy tập trung "khám bệnh, chữa bệnh" sang "chủ động phòng bệnh", "phòng bệnh từ sớm, từ xa, từ cơ sở", chú trọng bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe toàn diện, liên tục theo vòng đời.
Dự thảo Luật Phòng bệnh gồm 6 chương, 41 điều, được thiết kế dựa trên 5 nhóm chính sách lớn đã được Chính phủ thông qua, bao gồm: Phòng, chống bệnh truyền nhiễm; phòng, chống bệnh không lây nhiễm; phòng, chống các rối loạn sức khỏe tâm thần; Dinh dưỡng trong phòng bệnh và các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh.
Các nội dung cơ bản của dự thảo luật gồm 2 nhóm chính. Nhóm thứ nhất là sửa đổi, hoàn thiện Luật Phòng chống các bệnh truyền nhiễm. Nhóm thứ hai là các bổ sung mới so với quy định hiện hành.
Một điểm mới trong dự thảo Luật này liên quan đến việc tiêm chủng bắt buộc. Theo đó, dự thảo Luật đề xuất bổ sung hình thức tiêm chủng một liều và tiêm chủng theo chiến dịch vào Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.
Hai hình thức này là tiêm chủng bắt buộc, sẽ được ngân sách Nhà nước bảo đảm, ngoài hình thức tiêm chủng thường xuyên hiện nay.
Ths.Phí Văn Kiên thông tin về mở rộng đối tượng trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
Ths.Phí Văn Kiên - Phụ trách Phòng Quản lý tiêm chủng quốc gia, Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết, một điểm mới trong dự thảo Luật này là bổ sung quy định, chính sách liên quan đến mở rộng phạm vi và đối tượng trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia (tiêm miễn phí vắc-xin phòng bệnh).
Theo quy định hiện hành, Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm (năm 2007) có quy định Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia tiêm miễn phí vắc-xin cho 2 nhóm đối tượng, là phụ nữ có thai và trẻ em dưới 6 tuổi.
Triển khai Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, trong dự thảo Luật Phòng bệnh, cơ quan soạn thảo đã mở rộng đối tượng và phạm vi trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia đối với nhóm người cao tuổi, đối tượng tham gia công tác phòng chống dịch, các đối tượng chính sách ưu tiên…
"Việc mở rộng những đối tượng này trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia sẽ hướng tới tiêm chủng trọn đời cho người dân Việt Nam", ông Phí Văn Kiên nói.
Khám sức khoẻ định kỳ miễn phí mỗi năm
Ngoài ra, Luật Phòng bệnh dự kiến bổ sung quy định về khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc để thể chế Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị: "người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần từ năm 2026".
Đại diện Cục Phòng bệnh cho biết, lần đầu tiên, dự thảo Luật Phòng bệnh có các quy định về sức khỏe tâm thần.
Theo đó, dự thảo Luật đưa ra các yếu tố nguy cơ, khám sàng lọc, các dấu hiệu phát hiện sớm, theo dõi và các biện pháp phòng ngừa sức khỏe tâm thần, hỗ trợ tâm lý, xã hội, trị liệu, nhằm ngăn ngừa tiến triển các bệnh lý về tâm thần.
Hướng tới tiêm chủng trọn đời cho người dân (Ảnh: Hữu Thắng).
Trước đây, chưa có quy định cụ thể về sức khỏe tâm thần. Đặc biệt, dự thảo Luật cũng quy định quyền, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân và xã hội, của gia đình người bệnh, đặc biệt là trách nhiệm của chính quyền các cấp liên quan đến sức khỏe tâm thần.
Dự thảo Luật Phòng bệnh cũng đề xuất lấy ngày 7/4 hàng năm là "Ngày sức khỏe toàn dân Việt Nam", nhằm lan tỏa tinh thần chủ động phòng bệnh trong toàn dân.
Về dinh dưỡng trong phòng bệnh, dự thảo luật xác định đây là nội dung xuyên suốt theo vòng đời, đặc biệt chú trọng 1.000 ngày đầu đời từ khi mang thai đến trẻ dưới 24 tháng tuổi, giai đoạn vàng quyết định thể lực và tầm vóc trẻ em.
Dự thảo luật cũng quy định rõ các điều kiện bảo đảm cho công tác phòng bệnh, trong đó, nhấn mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong phòng bệnh; đào tạo nguồn nhân lực; bảo đảm kinh phí, cũng như thành lập Quỹ Phòng bệnh, tạo nguồn tài chính bền vững cho công tác này.
