Xuất khẩu cá tra vượt mốc 2 tỷ USD, cơ cấu thị trường thay đổi

Theo báo cáo mới công bố của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong tháng 11, xuất khẩu cá tra đạt 195 triệu USD, tiếp tục tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến hết tháng 11/2025, tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra của Việt Nam đã vượt mốc 2 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024

Sau mức tăng mạnh trong tháng 10, thị trường Trung Quốc tiếp tục duy trì đà tăng trưởng trong tháng 11. Kim ngạch xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt gần 59 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2024, qua đó tiếp tục giữ vị trí thị trường nhập khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam trong tháng.

Ở chiều ngược lại, xuất khẩu cá tra sang Mỹ trong tháng 11 chỉ đạt khoảng 20 triệu USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo VASEP, nguyên nhân chủ yếu đến từ tác động của chính sách thuế đối ứng 20%, khiến cá tra Việt Nam suy giảm khả năng cạnh tranh về giá tại thị trường này. Xu hướng giảm đã bắt đầu từ tháng 8 và đến nay vẫn chưa có dấu hiệu đảo chiều.

Tương tự, xuất khẩu cá tra sang Liên minh châu Âu (EU) trong tháng 11 đạt khoảng 12 triệu USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm trước. Đà sụt giảm chủ yếu đến từ hai thị trường lớn là Hà Lan (giảm 18%) và Đức (giảm 20%). Dù vậy, một số thị trường EU khác vẫn ghi nhận mức tăng trưởng nhẹ, cho thấy tiềm năng mở rộng nội khối đối với sản phẩm cá tra Việt Nam trong trung và dài hạn.

Trong khối CPTPP, xuất khẩu cá tra sang Anh đạt khoảng 5 triệu USD, giảm nhẹ 4% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, mức giảm đã thu hẹp so với hai tháng trước đó, được xem là tín hiệu phục hồi bước đầu. Mexico tiếp tục là điểm sáng khi kim ngạch tăng mạnh lên 8 triệu USD, tương đương mức tăng 50%. Bên cạnh đó, Nhật Bản và Malaysia vẫn duy trì tăng trưởng ổn định với mức tăng nhẹ 2%, phản ánh nhu cầu tương đối bền vững tại các thị trường này.

Tại khu vực Mỹ Latinh và một số thị trường mới nổi, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Brazil trong tháng 11 đạt 15 triệu USD, tăng 13% so với cùng kỳ. Tính chung 11 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cá tra sang Thái Lan tăng 24%, Ai Cập tăng 33% và Nga tăng tới 45%. Dù ghi nhận tốc độ tăng trưởng cao, tỷ trọng của các thị trường này trong tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra vẫn còn khiêm tốn, đòi hỏi doanh nghiệp tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến thương mại và mở rộng phân khúc sản phẩm.

Tháng 11/2025, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Trung Quốc tiếp tục giữ đà tăng trưởng, trong khi tại Mỹ và EU vẫn đối mặt với xu hướng sụt giảm do tác động của thuế quan và áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng.

Về cơ cấu sản phẩm, từ tháng 1 đến hết tháng 11/2025, kim ngạch xuất khẩu phi lê cá tra (mã HS0304) đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái và tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng kim ngạch xuất khẩu cá tra.

Các chuyên gia VASEP nhận định, xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc đang cho thấy tín hiệu tăng trưởng tích cực, song việc sụt giảm mạnh tại thị trường Mỹ và EU đã khiến tỷ trọng xuất khẩu sang Trung Quốc tăng lên khoảng 30% trong cơ cấu chung. Trong khi đó, Brazil cùng nhiều thị trường thuộc khối CPTPP đang nổi lên với tốc độ tăng trưởng cao, song vẫn còn nhiều dư địa để khai thác.

Dự báo bước sang năm 2026, chính sách thuế đối ứng 20% tại thị trường Mỹ nhiều khả năng tiếp tục gây bất lợi, làm suy giảm sức cạnh tranh của cá tra Việt Nam. Trước bối cảnh này, VASEP cho rằng doanh nghiệp cần chủ động mở rộng thị trường xuất khẩu, đa dạng hóa sản phẩm, đặc biệt là các dòng sản phẩm chế biến sâu. Đồng thời, việc đáp ứng các tiêu chuẩn và chứng nhận bền vững quốc tế sẽ đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao thương hiệu cá tra Việt Nam và củng cố lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh cạnh tranh về giá ngày càng gay gắt.