Mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng

Một công trình nhà ở riêng lẻ mất cả năm xin giấy phép

Ngày 26/9, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tổ chức Hội thảo góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi).

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải cho biết, thực tiễn triển khai luật 2014 cho thấy, nhiều quy định đã không còn phù hợp. Điển hình như các thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng vẫn còn rườm rà, phức tạp.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải. Ảnh Hồ Long

Thực tế, nhiều dự án đầu tư xây dựng phải trải qua quá nhiều công đoạn, tầng nấc thủ tục, kéo dài thời gian và tăng chi phí. “Có doanh nghiệp phản ánh, khó nhất hiện nay không phải vốn hay đất, mà là thủ tục đầu tư. Tiền có, đất có nhưng dự án vẫn “tắc” do vướng hàng loạt giấy phép, thẩm định”, ông Khải cho hay.

Ông Khải ví dụ, một công trình nhà ở riêng lẻ nhưng phải mất hơn một năm mới xin xong giấy phép xây dựng vì phải bổ sung hết hồ sơ này đến hồ sơ khác, qua nhiều cơ quan thẩm định. Thậm chí có dự án bất động sản ở Hà Nội mất vài năm chỉ để hoàn tất các thủ tục khởi công.

“Rõ ràng, thủ tục chồng chéo, kéo dài đang làm mất thời gian, chi phí của xã hội, làm đội giá công trình, giảm hiệu quả đầu tư”, ông Trần Văn Khải nhìn nhận.

Từ bất cập thực tiễn cho thấy, việc sửa đổi Luật Xây dựng là một nhiệm vụ cấp bách. Mục tiêu không chỉ để khắc phục những bất cập hiện tại mà quan trọng hơn là tạo ra một khung khổ pháp lý mới, hiện đại, thông thoáng, minh bạch nhằm giải phóng mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Mở rộng đối tượng miễn giấy phép xây dựng

Với tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho hay, dự thảo luật sửa đổi chỉ quy định những vấn đề khung mang tính nguyên tắc và những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Vì vậy, dự thảo đã được tái cấu trúc còn 8 chương với 97 điều.

Trên cơ sở đó, cuộc “đại cải cách” lần này tập trung vào 4 nhóm chính sách lớn . Trong đó, tập trung đổi mới phương thức quản lý, chuyển cách phân loại dự án từ theo nguồn vốn sang theo hình thức đầu tư (đầu tư công, PPP, đầu tư kinh doanh tư nhân) nhằm khắc phục bất cập hiện nay trong xác định nguồn vốn.

Đề xuất nhiều chính sách mới liên quan đến lĩnh vực xây dựng.

Đáng lưu ý, dự thảo cũng quy định theo hướng cắt bỏ, rút gọn tối đa những thủ tục không cần thiết. Cụ thể, người quyết định đầu tư được linh hoạt lựa chọn phương án thiết kế phù hợp với tính chất, độ phức tạp của công trình, không bắt buộc theo khuôn mẫu cứng nhắc, nhằm rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án.

Ngoài ra, quy trình thẩm định dự án đổi mới theo hướng: cơ quan chuyên môn về xây dựng chỉ tập trung thẩm định các yêu cầu cốt lõi; các nội dung khác giao chủ đầu tư tự chịu trách nhiệm. Như vậy, thay vì hai bước thẩm định thiết kế (cơ sở và kỹ thuật) như trước, nay chỉ còn một bước thẩm định duy nhất cho thiết kế cơ sở.

Dự thảo cũng mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng : nếu một dự án đã được thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi thì sau đó không cần xin phép xây dựng nữa. Các công trình nhỏ, nhà ở riêng lẻ ở khu vực chưa có quy hoạch chi tiết, tuy vẫn phải xin phép nhưng quy trình sẽ được thực hiện trực tuyến một cửa, đơn giản hơn trước...

Góp ý tại hội thảo, các đại biểu đều đồng tình cao với mục tiêu đơn giản hóa, cắt giảm mạnh thủ tục như dự thảo đề xuất. Nhiều ý kiến nhấn mạnh, những rào cản thủ tục hiện nay (giấy phép xây dựng, thẩm định dự án, nghiệm thu...) cần được cải tổ quyết liệt hơn nữa.

Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam Đặng Việt Dũng đề xuất luật cần coi mô hình số (digital twin) của công trình như một phần hồ sơ pháp lý, và khuyến khích sử dụng vật liệu tái chế, thông minh gắn với mục tiêu tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn.

Tại hội thảo, một số ý kiến đề xuất thêm các giải pháp như áp dụng mô hình “một cửa, một bộ hồ sơ” trong thẩm định và cấp phép xây dựng để tránh tình trạng “chạy vòng quanh” giữa các cơ quan.