Một mảng kinh doanh rất “khác” ở Hòa Phát

Nếu như nhắc đến Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG), nhiều người lập tức nghĩ đến "ông vua thép" số một Việt Nam, thì ít ai biết tập đoàn này còn âm thầm nuôi dưỡng một chân kiềng khác trong lĩnh vực nông nghiệp.

Quyết định mở rộng sang một ngành vốn xa lạ với lợi thế truyền thống, Hòa Phát không chỉ đơn thuần tìm kiếm cơ hội đa dạng hóa kinh doanh, mà còn đặt tham vọng xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ thức ăn chăn nuôi đến chế biến thực phẩm.

Hành trình gần một thập kỷ qua cho thấy, nông nghiệp với Hòa Phát không chỉ là cuộc thử sức mới mẻ, mà còn phản ánh xu hướng các tập đoàn công nghiệp lớn đang từng bước tiến sâu vào lĩnh vực gắn bó mật thiết với đời sống hàng ngày của hàng triệu người tiêu dùng Việt.

Một thập kỷ làm nông nghiệp của "vua thép"

Lần đầu bước chân vào mảng nông nghiệp, Chủ tịch HĐQT Trần Đình Long tự tin mảng kinh doanh mới này sẽ thành công mang lại giá trị bền vững cho cổ đông, góp phần thúc đẩy tái cơ cấu nền nông nghiệp Việt Nam theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài trong thời kỳ hội nhập ngày càng sâu rộng.

Theo đó, tháng 3/2015, Hòa Phát ra mắt Công ty TNHH Thức ăn chăn nuôi Hòa Phát Hưng Yên, đánh dấu bước phát triển mới trong lịch sử Tập đoàn khi đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Một năm sau đó, thành lập Công ty Cổ phần Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát, quản lý, chi phối hoạt động của tất cả các công ty trong nhóm nông nghiệp (gồm thức ăn chăn nuôi, chăn nuôi).

Bên cạnh danh xưng "vua thép", những năm gần đây Hòa Phát đang phát triển mảng nông nghiệp, lĩnh vực đang dần trở thành chân kiềng quan trọng trong chiến lược dài hạn của tập đoàn.

Ngay từ đầu, Hòa Phát đặt mục tiêu xây dựng chuỗi khép kín trong nông nghiệp: từ sản xuất thức ăn, chăn nuôi đến giết mổ, chế biến thực phẩm. Đây cũng là mô hình mà nhiều doanh nghiệp lớn trong ngành đang theo đuổi nhằm kiểm soát chất lượng và giảm chi phí trung gian.

Trong mảng thức ăn chăn nuôi, Hòa Phát đã đầu tư 4 nhà máy tại Hưng Yên, Đồng Nai, Phú Thọ và Thái Bình với tổng công suất thiết kế hàng triệu tấn mỗi năm. Nhờ đó, Hòa Phát nhanh chóng vươn lên nhóm doanh nghiệp có sản lượng thức ăn chăn nuôi đáng kể tại Việt Nam.

Ở mảng chăn nuôi, Hòa Phát tập trung vào heo, bò và gà. Với đàn heo lên tới hàng trăm nghìn con, Hòa Phát từng đứng trong nhóm 3 doanh nghiệp chăn nuôi heo lớn nhất cả nước. Tập đoàn cũng nhập khẩu bò Úc quy mô lớn, phân phối ra thị trường trong nước, đồng thời đầu tư chăn nuôi gà lấy trứng.

Từ thách thức đến cơ hội phục hồi

Giai đoạn từ 2016-2020, mảng kinh doanh "sinh sau đẻ muộn" của Hòa Phát ghi nhận tăng trưởng tích cực. Chỉ trong giai đoạn 5 năm nêu trên, doanh thu mảng nông nghiệp của Hòa Phát đã tăng 19 lần, lợi nhuận tăng 62 lần.

Từ chỉ đóng góp vỏn vẹn 0,4% lợi nhuận vào năm 2016, đến năm 2020 mảng nông nghiệp đã chiếm 12% cơ cấu lợi nhuận Tập đoàn Hòa Phát, đạt 1.620 tỷ đồng. Doanh thu từ mảng nông nghiệp Hòa Phát cũng cải thiện đáng kể, cán mốc 29.209 tỷ đồng, chiếm 32% tỉ trọng doanh thu tập đoàn năm 2020.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tình hình kinh doanh Hòa Phát nói chung và mảng nông nghiệp nói riêng đều ghi nhận sụt giảm trong giai đoạn từ 2021-2022. Cụ thể, lợi nhuận từ nông nghiệp của Hòa Phát sụt giảm xuống 690 tỷ đồng vào năm 2021 rồi "bốc hơi" còn 84 tỷ đồng vào năm 2022; tương đương giảm hơn 87%. Nguyên nhân chính do chi phí đầu vào và giá thức ăn chăn nuôi tăng cao trong giai đoạn đầu năm khiến giá vốn bị đẩy lên.

Ông Trần Đình Long - Chủ tịch HĐQT Hòa Phát từng cho biết, từ chỗ thị trường còn nhiều nghi ngại về sự thành công của doanh nghiệp chuyên về thép lớn nhất Việt Nam, nhưng nay mọi thứ đã khác.

"Bằng sự nhiệt huyết, quyết liệt, "không biết sợ là gì" của mình, hiện nay mọi người đều công nhận Hòa Phát có thể làm tốt cả trong lĩnh vực nông nghiệp", Chủ tịch Trần Đình Long nói nhân dịp kỷ niệm 5 năm thành lập và phát triển Công ty CP Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát.

"Bằng sự nhiệt huyết, quyết liệt, "không biết sợ là gì" của mình, hiện nay mọi người đều công nhận Hòa Phát có thể làm tốt cả trong lĩnh vực nông nghiệp", Chủ tịch Trần Đình Long nói.

Bước sang năm 2023, dù doanh thu từ nông nghiệp vẫn sụt giảm nhưng lợi nhuận từ mảng kinh doanh này đã ghi nhận tín hiệu phục hồi, đạt 204 tỷ đồng, đóng góp 3% vào cơ cấu lợi nhuận của Hòa Phát.

Cũng trong năm 2023, Hòa Phát ghi nhận thông tin tích cực khi cán đích 300 triệu quả trứng gà cung ứng ra thị trường trước 2 năm so với mục tiêu trước đó đề ra. Dù dịch tả heo Châu Phi ở Việt Nam diễn biến phức tạp, song Hòa Phát vẫn đảm bảo sản lượng heo, vượt kế hoạch sản xuất đặt ra từ đầu năm.

Song, sản lượng chăn nuôi bò Úc trong năm 2023 của công ty lại đạt mức thấp do nhu cầu thị trường yếu cộng với sự cạnh tranh khốc liệt từ bò sống nhập lậu qua biên giới, thịt bò đông lạnh giá rẻ.

Thông tin từ báo cáo tài chính quý I/2024 của Hòa Phát, mảng nông nghiệp ghi nhận tổng doanh thu thuần đạt 1.517 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế từ mảng nông nghiệp ghi nhận đạt 182 tỷ đồng, tăng trưởng đáng kể so với số lỗ 116 tỷ đồng ghi nhận vào cùng kỳ năm 2023 - đây là số lỗ lớn nhất lịch sử kinh doanh mảng nông nghiệp của Hòa Phát.

Năm 2024, nhóm ngành nông nghiệp của Hòa Phát đạt 7.081 tỷ doanh thu, tăng 12% so với 2023 và 1.038 tỷ lợi nhuận sau thuế, gấp hơn 5 lần so với cùng kỳ. Nông nghiệp đóng góp lớn thứ hai sau thép vào kết quả kinh doanh của tập đoàn với tỉ trọng 5% doanh thu và 8% lợi nhuận tập đoàn.

Nửa đầu năm 2025, mảng nông nghiệp của Hòa Phát ghi nhận doanh thu đạt 4.227 tỷ đồng, tăng 38%. Lợi nhuận sau thuế đạt 939 tỷ đồng, tăng 130%. Hòa Phát cho biết, các chỉ số sinh lời đều đạt đỉnh trong 3 năm gần đây. Biên lợi nhuận gộp đạt 18% và biên lợi nhuận thuần ở mức 12%.