Tủ lạnh là thiết bị hoạt động 24/7 và chiếm khoảng 10–20% tổng lượng điện tiêu thụ của một hộ gia đình, theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Ngoài việc lựa chọn dòng tủ tiết kiệm điện, cách sắp xếp và bảo quản thực phẩm bên trong cũng ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất hoạt động của thiết bị. Việc bố trí hợp lý không chỉ giúp giảm hao phí điện năng mà còn kéo dài tuổi thọ tủ lạnh và giữ thực phẩm tươi lâu hơn.
1. Không để tủ quá đầy hoặc quá trống
Khi tủ lạnh chứa quá nhiều thực phẩm sẽ cản trở luồng khí lạnh lưu thông, khiến máy phải hoạt động lâu hơn để làm mát đều. Ngược lại, tủ quá trống cũng khiến không khí lạnh thoát ra nhanh hơn khi mở cửa, gây lãng phí điện.
Các chuyên gia khuyến nghị nên duy trì mức chứa khoảng 70–85% dung tích tủ. Nếu tủ quá trống, có thể đặt thêm chai nước hoặc hộp đá để giữ nhiệt ổn định.
2. Sắp xếp theo khu vực nhiệt độ
Nhiệt độ bên trong tủ lạnh không đồng nhất. Ngăn trên cùng thường mát hơn, thích hợp để trứng, sữa hoặc các sản phẩm từ sữa. Ngăn giữa dành cho thực phẩm đã chế biến, đồ ăn nhanh. Ngăn dưới – nơi gần dàn lạnh – phù hợp bảo quản thịt, cá tươi sống.
Ngăn cửa tủ là khu vực có nhiệt độ dao động nhiều nhất, chỉ nên để các loại gia vị, nước uống, hoặc thực phẩm ít nhạy cảm với nhiệt.
3. Đóng gói và che phủ thực phẩm
Thực phẩm để hở sẽ mất nước, giảm chất lượng và dễ bốc mùi, buộc tủ phải làm việc nhiều hơn để duy trì độ lạnh. Sử dụng hộp kín, túi zip hoặc màng bọc thực phẩm giúp giữ độ ẩm, hạn chế thất thoát nhiệt và mùi lan ra toàn tủ. Đây là thói quen nhỏ nhưng có thể giúp giảm 2–5% điện năng tiêu thụ.
4. Không đặt thực phẩm nóng vào tủ
Thức ăn mới nấu xong có nhiệt độ cao sẽ làm tăng nhiệt độ bên trong tủ, khiến máy nén hoạt động liên tục để bù lại. Người dùng nên để thực phẩm nguội xuống mức nhiệt phòng trước khi cho vào tủ lạnh, vừa tiết kiệm điện vừa tránh nguy cơ hỏng tủ.
5. Giữ khoảng cách giữa các thực phẩm và thành tủ
Khoảng trống giúp khí lạnh lưu thông đều, tránh tình trạng điểm nóng và điểm lạnh trong tủ. Đặc biệt, không nên ép thực phẩm sát dàn lạnh vì có thể gây đóng băng cục bộ, làm máy hoạt động kém hiệu quả.
6. Vệ sinh tủ lạnh định kỳ
Bụi bẩn bám vào gioăng cửa sẽ làm giảm khả năng kín khít, khiến khí lạnh thoát ra ngoài. Vệ sinh gioăng 1–2 lần/tháng và kiểm tra độ đàn hồi sẽ giúp tủ giữ nhiệt tốt hơn. Ngoài ra, lau sạch kệ, hộp chứa và loại bỏ thực phẩm hỏng giúp giảm mùi và vi khuẩn, hạn chế tình trạng tủ phải hoạt động vượt quá công suất.
7. Tận dụng các ngăn và hộp chuyên dụng
Nhiều tủ lạnh hiện đại được thiết kế ngăn đông mềm, ngăn rau củ kiểm soát độ ẩm hoặc ngăn 0°C. Sử dụng đúng chức năng sẽ giúp thực phẩm giữ được độ tươi lâu hơn, tránh phải mở cửa nhiều lần để tìm kiếm, qua đó giảm thất thoát nhiệt.
8. Hạn chế mở cửa tủ lâu và nhiều lần
Mỗi lần mở cửa, không khí lạnh bị thoát ra và tủ phải tiêu tốn thêm điện để làm mát lại. Việc sắp xếp khoa học, dễ quan sát sẽ giúp rút ngắn thời gian tìm kiếm, giảm số lần mở cửa không cần thiết.
Tiết kiệm điện khi sử dụng tủ lạnh không chỉ đến từ công nghệ Inverter hay thương hiệu mà còn từ thói quen sắp xếp và bảo quản thực phẩm hợp lý. Duy trì dung tích chứa tối ưu, phân bổ theo khu vực nhiệt độ, che phủ thực phẩm và vệ sinh định kỳ là những biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt.
Trong bối cảnh giá điện liên tục điều chỉnh tăng, những thói quen nhỏ này có thể giúp mỗi gia đình giảm đáng kể chi phí hàng tháng, đồng thời đảm bảo thực phẩm luôn được bảo quản an toàn và tươi ngon.