Trong vòng chưa đầy một thập kỷ, J&T Express từ một công ty giao hàng non trẻ tại Indonesia đã trở thành “đế chế logistics” có quy mô phủ khắp Đông Nam Á, chạm ngưỡng doanh thu toàn cầu 10 tỷ USD, theo Rest of World. Được thành lập vào năm 2015 bởi các cựu lãnh đạo của hãng điện thoại OPPO, thương hiệu đã nhanh chóng tận dụng làn sóng thương mại điện tử bùng nổ tại khu vực để mở rộng với tốc độ thần tốc.
‘Người hùng’ đứng sau J&T Express là Jet Lee (Li Jie) – một doanh nhân người Trung Quốc, trước đó từng giữ chức CEO của hãng điện thoại OPPO tại Indonesia. Trong thời gian lãnh đạo OPPO từ 2013 đến 2015, Lee cùng đội ngũ của mình đã học cách mở rộng thị trường và hệ thống phân phối sản phẩm một cách sâu sát, tận dụng mạng lưới đại lý và nhân viên địa phương để tiếp cận hàng triệu người tiêu dùng ở vùng sâu, vùng xa. Chính từ những chuyến đi thị sát này, ông nhận thấy một vấn đề lớn: dịch vụ hậu cần và giao hàng tại Indonesia – và Đông Nam Á nói chung – còn quá chậm và tốn kém. Với kinh nghiệm vận hành, hiểu thị trường và khả năng phát triển mạng lưới phân phối, Lee bắt đầu nghĩ đến việc tạo ra một dịch vụ giao hàng linh hoạt, hiệu quả và quy mô khu vực.
Năm 2015, Jet Lee cùng người đồng sáng lập Robin Lo – cũng từng làm tại OPPO – thành lập J&T Express tại Jakarta, với chữ J là viết tắt của ‘Jet’ và T là từ ‘Technology’. Không giống các công ty logistics truyền thống thường ưu tiên vận chuyển hàng doanh nghiệp hoặc thư tín, J&T chọn phục vụ người tiêu dùng cuối cùng trong thời đại bùng nổ thương mại điện tử; bắt đầu với mô hình chuyển phát nhanh nội thành rồi nhanh chóng mở rộng sang giao hàng toàn quốc, đặt mục tiêu phục vụ các đơn hàng từ các sàn thương mại điện tử như Tokopedia, Bukalapak hay sau này là Shopee.
Không đi theo mô hình logistics truyền thống, J&T chọn cách đầu tư trực tiếp vào hạ tầng giao hàng – từ xe tải, trung tâm phân loại cho đến hệ thống công nghệ tối ưu hóa luồng vận chuyển – tạo ra một mạng lưới nội địa hóa nhưng có quy mô khu vực. Rest of World cho biết công ty này hiện đang kiểm soát khoảng 28,6% thị phần giao hàng tại Đông Nam Á, vượt qua cả các tên tuổi lâu năm và trở thành đối tác giao hàng chủ lực cho các sàn thương mại điện tử như Shopee, TikTok Shop, và Shein.
Simon Shao, giám đốc đầu tư và tài chính của J&T Express, cho biết với Rest of World rằng: “Sự tăng trưởng của chúng tôi chủ yếu dựa vào các nền tảng thương mại điện tử”.
Trong năm 2024, J&T xử lý 4,56 tỷ kiện hàng riêng tại Đông Nam Á, tăng 63% so với cùng kỳ năm trước, tương đương trung bình hơn 17 triệu kiện mỗi ngày, theo báo cáo tài chính do hãng công bố. Đáng chú ý hơn, công ty cũng ghi nhận lợi nhuận ròng lần đầu tiên trên toàn cầu trong năm 2024 - một bước ngoặt lớn trong bối cảnh ngành giao hàng vốn nổi tiếng với biên lợi nhuận thấp và cạnh tranh khốc liệt.
Không chỉ là “người giao hàng cho thương mại điện tử”, J&T hiện mở rộng phạm vi khách hàng sang các thương hiệu quốc tế lớn như Sephora, Uniqlo, Clarks tại Singapore, hay Globe Telecom ở Philippines. Điều này giúp hãng giảm sự phụ thuộc vào các sàn thương mại điện tử và nâng cao biên lợi nhuận. Theo Reuters, trong quý I/2025, lợi nhuận hoạt động điều chỉnh (EBIT) của J&T tại Đông Nam Á đạt 300 triệu USD, tăng gần 49% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đằng sau con số tăng trưởng ấn tượng là một chiến lược đầu tư hạ tầng bài bản. Trong năm 2024, J&T đã bổ sung thêm hơn 400 xe vận chuyển chuyên dụng và tăng số điểm dịch vụ tại khu vực. Công ty cũng triển khai thêm 24 dây chuyền phân loại tự động, nâng tổng số toàn cầu lên 303 – giúp giảm thời gian xử lý đơn hàng và tăng năng suất.
Mô hình vận hành không những giúp J&T đảm bảo năng lực vận hành cao điểm trong các chiến dịch khuyến mại như 9.9 hay 11.11, mà còn giành được lợi thế cạnh tranh dài hạn so với các đối thủ dựa vào bên thứ ba. Budiyanto Darmastono, phó chủ tịch Hiệp hội dịch vụ chuyển phát nhanh, bưu chính và logistics Indonesia, nói với Rest of World rằng các công ty địa phương khác thường không dám chấp nhận rủi ro vì thiếu quyền tiếp cận nguồn tài trợ quy mô lớn hoặc không có sự hỗ trợ tài chính để bù đắp các khoản lỗ nếu nhu cầu mất cân xứng.
Tuy nhiên, quá trình phát triển nhanh chóng cũng khiến J&T đối mặt với không ít thách thức. Tại Indonesia, Shopee từng loại J&T khỏi các đơn hàng đơn lẻ vì lo ngại cạnh tranh về giá quá mạnh. Dù vậy, J&T vẫn duy trì được doanh thu ổn định nhờ mở rộng dịch vụ giao hàng cho các nền tảng khác và đầu tư vào cải thiện dịch vụ. Hãng cũng bắt đầu triển khai các gói giao hàng cao cấp, dịch vụ logistics chuỗi lạnh và công nghệ theo dõi thời gian thực để nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Trong khi các đối thủ như Ninja Van, Lalamove hay GrabExpress vẫn đang loay hoay tìm điểm hòa vốn, J&T đã chứng minh được rằng: tốc độ, công nghệ và dám đầu tư chính là chìa khóa để thống lĩnh một thị trường logistics trị giá hàng chục tỷ USD. Theo McKinsey, từ năm 2016 đến năm 2021, thị trường thương mại điện tử Đông Nam Á đã tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 40%. Tốc độ này dự kiến sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2030, với 6 nền kinh tế lớn nhất của khu vực — Indonesia, Malaysia, Philippines, Việt Nam, Thái Lan và Singapore — dự kiến tạo ra 380 tỷ USD doanh số thương mại điện tử.
Theo: Rest of World, Reuters